Ir al contenido principal

CODEX GIGAS

Codex Gigas: Bere izena adierazten duen moduan,latinez liburu erraldoia esan nahi du. Munduko Erdi Aroko eskuizkribu handiena da. Haren neurriak 92x50x22cmkoa da. Aintzinean,esaten zioten munduko zortzigarren miraria zela. Kondairaren arabera,deabruak idatzi zuen,berari omanaje bat egin ordez.Esaten da horregaitik bere irudia liburuetan azken orrialdeetako batean.Ikerketa modernoei esker badakigu,Txekiar Errepublikan sortu zela esaterako monasterio Beneditarrean,XII.mendearen hasieran. Herman Presoa izan omen zen haren egilea. 1295ean,monasterioak,Pragako apezpikutzari saldu behar izan zion eskribua.1594an guda batean Rodolfo II.a Habsburgokoak harrapatu zuen arte.Hogehita hamar urteko guda,(1618-1648) amaitzean, suediarrak haren jabe egin ziren Suediako Nazionalera eraman zuten eta hortik orain arte.Hala ere, liburutegi nazionalean,sute bat izan zuten.Zenbait orri falta dira suteagatik. .Orain,624 orrialde daude eta oso egoera onean gainean. Helburu handia zuten giza ezagueraren zenbait alor biltzea, bai eta vulgataren
( latindar Biblia ).Cosmas Pragakoaren Txekiar Kronikaren testu osoa sendabideak,sorginkeriak Flavio Josefo historialaren bi testu,Isidoro Sibiliakoaren Etimologiak.Hori guztia tinta gorria,urdina,horia,berdea eta urre-kolorekoa erabiliz eginda eta apainduta dago.Kalkuluen arabera,eskuz idatzitako 75 kilo ezagutza horiek sortzeko 30 urte behar lirateke.Uste da Herman presoak egindako bekaturen bat berrerosteko idatzi zuela.Penitentzia gizan;izan ere,hori ohikoa izaten zen garai hartako idazlarien artean baina Erdi Aroan bertan jatorria duen kondaira baten arabera,fraide hark fraide-botoak hautsi omen zituen,eta horma artean sartuta hiltzera zigortu zuten.Damututa,Hermanek zin egin zuen monasterioa betiko goretsiko zuen liburu bat idatziko zuela gau batean bakarrik.Hori inoiz lortuko ez zuela ohartuan Deabruari egin zion otoitz lana amaitzeko,bere arimaren truke.Deabruak onartu egin zuen.Nola sortu ahal izan zuen monasterio xume batek halako lan bikaina? Zergatik ageri da deabrua erlijio-izaera duen lan batean? Zer adierazi nahi zuen Hermanek bere buruari Presoa izena jarrita? Zergatik erantzi zituen Hermanek sorlinkeriak bere lanean?...

Comentarios

Entradas populares de este blog

MAPA BATEN ELEMENTUAK

Mapa batek sei elementu nagusi ditu: ORIENTZAIOA : Iparraldea seinalatzen du.Gezi batekin irudikatzen da. TESTUAK:Informazioa ematen digu.Adibidez:Hiriak,herrialdeak,elementu geografikoak... IZENBURUA:Mapak zeri buruzkoa den esaten du.(Gaia) LEGENDA:Mapan dauden sinboloak eta koloreak dira. ESKALA:Errealitatean dagoen distantzia kalkulatzeko edo neurtzeko erabiltzen da.Mapan erre(kalkulatzeko TRINITARIAS BIDAI-AGENTZIA ikusi)

KLIMOGRAMAK

 Ikusiko ditugu klasean egindako klimogramak. Mendiko klima: bere tenperatura hotza eta prezipitazioak ugariak.  Klima polarra: zirkulu polarren artean kokatuta dago.Tenperatura oso hotak dira.  klima ekuatoriala: prezipitazioak ugariak dira.Zona beroan kokatuta dago.  Klima tropikala hezea: tenperaturak oso altuak.Prezipitazioak 500mm-tik 2000mm-ra.Zona beroan kokatuta dago. Klima tropikala lehorra: tenperaturak oso altuak dira.Prezipitazioak 500mm-tik 2000mm-ra.Zona beroan kokatuta dago. Tenperaturak klima basamortukoa: tenperaturak oso altuak dira.Prezipitazioak oso ugariak. 250mm-tik dago.Zona beroan koatuta dago. Klima mediterraneoa eta antzekoak: tenperaturak neguan leunak eta udan beroak.Prezipitazioak urriak dira.400mm.Zona epeletan kokatuta dago.   Klima ozeanikoa: urte osoan tenperatura leunak dira.Prezipitazioak ugariak dira.Urtean 1000mm inguru.Zona epeletan kokatuta dago. Klima kontinentala: neguan tenperaturak oso hotzak et

BEROTEGI-EFEKTUA

                                                             BEROTEGI-EFEKTUA Berotegi-efektua Lurraren gainazaleko tenperatura eustea prozesu naturala da. Gas batzuk eusten dio Eguzkiaren argiari. Beroa Lurraren gainazalera ailegatzen du, baina gero ez dio uzten espaziora itzultzea. Arazadoa dago, ze berotegi-efektuko kontzentrazioa handiagoa izaten da, eta horrek tenperatura altuagoa eragiten du.                                                  KLIMA ALDAKETA: ONDORIOAK .-Tenperatura gorakada, klima-aldaketa sortzen duena. Klima aldaketa gauza asko aldatzen du, adibidez: -Kasko polarra urtzea; hori eragiten du itsas-maila gora egitea. Eta itsas-maila gora egiten badu, kostaldeko eskualdeak urez estalita geratu ahal dira. (Animali polarren bizitokia kendu) -Animalien eta landareen ziklo naturala aldatzen du. -Uholdeak eta beste hondamendi arriskutsu batzuk sortzea. -Hondamendi klimatuak eragitea; uholdeak, lehorteak, tornadoak eta urakanak.