Entradas
Eguraldia halako une batean atmosferak daukan egoera da, hainbat elementu metereologikoz definitua. Normalean "eguraldiak" elementu meterologiko hauen aktibitatea luzaro gabe erakusten du. Epea luzeago bada (zenbait urte) klima deritzogu eta klima hori ikertzen duen zientzia klimatologia da. Gaur egun klima aldaketaren ikerketak modan daude ( klima aldaketa ). Klima eskualde bateko egurats edo atmosfera-egoeren seriea da, beraz, denbora luzean neurtuak. Honek esan nahi du egoera guztiak kontuan hartzen direla, bai adierazgarriak, bai ez ohikoak: egoeren gertaerak, beren dinamika, nola gertatzen diren eta zein erritmotan gertatzen diren... Klima mota ezartzeko tokian tokiko eguratsaren neurri estatistikoak, urtekoak eta hilabetekoak, kontuan hartzen dira: tenperatura , prezipitazioa , eguzki -orduak, argia , hezetasuna , haizearen abiadura etab.
Basamortuko azeria -Bere izena Fenec da,edo Feneco.Bere habitata Saharan edo Arabian da.Bere belarriak eta ilea moldatzen dira basamortura, tenperaturak oso altuak direlako eta prezipitazioa oso gutxi delako.Fenec-en ilea erradiazioa islatzen du, eta beroa gauean gordetzen du tenperaturak jaisten direnean. Azeri gorria -Azeri gorria guztiko espezie herrikoen eta handiena da.Gorriak dira baina beste kolorekoak izan litzateke.Azeri hau dotore eta bere aurpegi maitagarri egiten dio,eder eta ereduzko munduko animalia politena. Bere hatzapar zorrotzek laguntzen diete bere presak harrapatzen eta harraparien kontra borroka egiten.Beste elikagai batzuk jan ahal izateko,sakontasun 10 metrotara aitzurtzen du. Belarriek entzumen edukiera harrigarria izan dezala eragiten dute,eta bere begiak garatutak daude gauean ikus ahal izateko. Marmol-azeria
Codex Gigas: Bere izena adierazten duen moduan,latinez liburu erraldoia esan nahi du. Munduko Erdi A roko eskuizkribu handiena da. Haren neurriak 92x50x22cmkoa da. Aintzinean,esaten zioten munduko zortzigarren miraria zela. Kondairaren arabera,deabruak idatzi zuen,berari omanaje bat egin ordez.Esaten da horregaitik bere irudia liburuetan azken orrialdeetako batean.Ikerketa modernoei esker badakigu,Txekiar Errepublikan sortu zela esaterako monasterio Beneditarrean,XII.mendearen hasieran. Herman Presoa izan omen zen haren egilea. 1295ean,monasterioak,Pragako apezpikutzari saldu behar izan zion eskribua.1594an guda batean Rodolfo II.a Habsburgokoak harrapatu zuen arte.Hogehita hamar urteko guda,(1618-1648) amaitzean, suediarrak haren jabe egin ziren Suediako Nazionalera eraman zuten eta hortik orain arte.Hala ere, liburutegi nazionalean,sute bat izan zuten.Zenbait orri falta dira suteagatik. .Orain,624 orrialde daude eta oso egoera onean gainean. Helburu handia zuten giza ezagueraren zen
Mapa batek sei elementu nagusi ditu: ORIENTZAIOA : Iparraldea seinalatzen du.Gezi batekin irudikatzen da. TESTUAK:Informazioa ematen digu.Adibidez:Hiriak,herrialdeak,elementu geografikoak... IZENBURUA:Mapak zeri buruzkoa den esaten du.(Gaia) LEGENDA:Mapan dauden sinboloak eta koloreak dira. ESKALA:Errealitatean dagoen distantzia kalkulatzeko edo neurtzeko erabiltzen da.Mapan erre(kalkulatzeko TRINITARIAS BIDAI-AGENTZIA ikusi)
BEROTEGI-EFEKTUA Berotegi-efektua Lurraren gainazaleko tenperatura eustea prozesu naturala da. Gas batzuk eusten dio Eguzkiaren argiari. Beroa Lurraren gainazalera ailegatzen du, baina gero ez dio uzten espaziora itzultzea. Arazadoa dago, ze berotegi-efektuko kontzentrazioa handiagoa izaten da, eta horrek tenperatura altuagoa eragiten du. KLIMA ALDAKETA: ONDORIOAK .-Tenperatura gorakada, klima-aldaketa sortzen duena. Klima aldaketa gauza asko aldatzen du, adibidez: -Kasko polarra urtzea; hori eragiten du itsas-maila gora egitea. Eta itsas-maila gora egiten badu, kostaldeko eskualdeak urez estalita geratu ahal dira. (Animali polarren bizitokia kendu) -Animalien eta landareen ziklo naturala aldatzen du. -Uholdeak eta beste hondamendi arriskutsu batzuk sortzea. -Hondamendi klimatuak eragitea; uholdeak, lehorteak, tornadoak eta urakanak.
EGURALDIA ETA KLIMA : Klima Munduko klimak (10 klimatan sinplifikatua) Klima eskualde bateko egurats edo atmosfera-egoeren seriea da, beraz, denbora luzean neurtuak. Honek esan nahi du egoera guztiak kontuan hartzen direla, bai adierazgarriak, bai ez ohikoak: egoeren gertaerak, beren dinamika, nola gertatzen diren eta zein erritmotan gertatzen diren... Klima mota ezartzeko tokian tokiko eguratsaren neurri estatistikoak, urtekoak eta hilabetekoak, kontuan hartzen dira: tenperatura , prezipitazioa , eguzki -orduak, argia , hezetasuna , haizearen abiadura etab. Ohiz kanpoko datuak ere kontuan hartzen dira. Hitzaren jatorria grezierazko kλίμα , klíma , da, «inklinazioa» adieran. Izan ere, lehenengo klima eskualdeak banatu zirenean, eguzki izpien inklinazioaren arabera erabaki ziren. Klimatologia da klima aztertzen duen jakintza . Paleoklimatologiak, aldiz, antzinako klima aztertzen du, hainbat jatorriko laginak ikertuz, hala nola, aintzira hondoetako sedimentuak, izo